Dactylorhiza: Skillnad mellan sidversioner

Från Plantae
Hoppa till navigering Hoppa till sök
Ingen redigeringssammanfattning
Ingen redigeringssammanfattning
 
Rad 15: Rad 15:
|link={{PAGENAME}}
|link={{PAGENAME}}
}}
}}
'''Handnyckelsläktet''' är omfattar ungefär 40 arter av [[orkidéer]] som växer på marken. De har flikiga rotknölar och [[blommor]] i täta samlingar. Några av [[arterna]] korsar sig mycket lätt med varandra och bildar naturliga [[hybrider]]. Det förekommer också [[underarter]] och [[varieteter]] och på grund av hybridiseringen är systematiken i detta släkte komplicerad. Handnycklarnas utbredningsområde är i [[tempererat]] och [[subarktiskt]] klimat på norra halvklotet.
'''Handnyckelsläktet''' är omfattar ungefär 30 arter av [[orkidéer]]. Några av [[arterna]] korsar sig mycket lätt med varandra och bildar naturliga [[hybrider]]. Det förekommer också [[underarter]] och [[varieteter]] och på grund av hybridiseringen är systematiken i detta släkte komplicerad.  
 
Andra släkten har införlivats i handnyckelsläktet, bland annat ''Coeloglossum''.


Växterna i släktet är markväxande. De har flikiga rotknölar och [[blommor]] i täta samlingar. Utbredningsområdet är i [[tempererat]] och [[subarktiskt]] klimat på norra halvklotet.
__NOTOC__
== Arter  ==
== Arter  ==
{|
{|
|style="width: 50%;"  valign="top"|
|style="width: 50%;"  valign="top"|
: ''[[Dactylorhiza alpestris]]''
: ''[[Dactylorhiza aristata]]''
: ''[[Dactylorhiza aristata]]''
: ''[[Dactylorhiza atlantica]]''
: ''[[Dactylorhiza armeniaca]]''
: ''[[Dactylorhiza baumanniana]]''
: ''[[Dactylorhiza cantabrica]]''
: ''[[Dactylorhiza cordigera]]''
: ''[[Dactylorhiza cyrnea]]''
: ''[[Dactylorhiza cyrnea]]''
: ''[[Dactylorhiza czerniakowskae]]''
: ''[[Dactylorhiza czerniakowskae]]''
: ''[[Dactylorhiza durandi]]''
: ''[[Dactylorhiza elata]]'' - stora ängsnycklar
: ''[[Dactylorhiza elata]]'' - stora ängsnycklar
: ''[[Dactylorhiza euxina]]''
: ''[[Dactylorhiza euxina]]''
: ''[[Dactylorhiza foliosa]]'' - madeiranycklar
: ''[[Dactylorhiza foliosa]]'' - madeiranycklar
: ''[[Dactylorhiza fuchsii]]'' - skogsnycklar
: ''[[Dactylorhiza gervasiana]]''
: ''[[Dactylorhiza graggeriana]]''
: ''[[Dactylorhiza graggeriana]]''
: ''[[Dactylorhiza hatagirea]]''
: ''[[Dactylorhiza hatagirea]]''
Rad 39: Rad 36:
: ''[[Dactylorhiza incarnata]]'' - ängsnycklar
: ''[[Dactylorhiza incarnata]]'' - ängsnycklar
: ''[[Dactylorhiza insularis]]''
: ''[[Dactylorhiza insularis]]''
|style="width: 50%;"  valign="top"|
: ''[[Dactylorhiza isculana]]''
: ''[[Dactylorhiza isculana]]''
: ''[[Dactylorhiza kafiriana]]''
: ''[[Dactylorhiza kafiriana]]''
: ''[[Dactylorhiza kalopissii]]''
|style="width: 50%;"  valign="top"|
: ''[[Dactylorhiza kulikalonica]]''
: ''[[Dactylorhiza kulikalonica]]''
: ''[[Dactylorhiza lapponica]]'' - lappnycklar
: ''[[Dactylorhiza maculata]]'' - jungfru Marie nycklar
: ''[[Dactylorhiza maculata]]'' - jungfru Marie nycklar
: ''[[Dactylorhiza magna]]''
: ''[[Dactylorhiza magna]]''
: ''[[Dactylorhiza majalis]]'' - majnycklar
: ''[[Dactylorhiza majalis]]'' - majnycklar
: ''[[Dactylorhiza nieschalkiorum]]''
: ''[[Dactylorhiza phoenissa]]''
: ''[[Dactylorhiza osmanica]]''
: ''[[Dactylorhiza praetermissa]]'' - englandsnycklar
: ''[[Dactylorhiza purpurella]]'' - strandnycklar
: ''[[Dactylorhiza romana]]'' - Romeo och Julia
: ''[[Dactylorhiza romana]]'' - Romeo och Julia
: ''[[Dactylorhiza russowii]]''
: ''[[Dactylorhiza russowii]]''
: ''[[Dactylorhiza saccifera]]''
: ''[[Dactylorhiza salina]]''
: ''[[Dactylorhiza salina]]''
: ''[[Dactylorhiza sambucina]]'' - Adam och Eva
: ''[[Dactylorhiza sambucina]]'' - Adam och Eva
: ''[[Dactylorhiza sudetica]]''
: ''[[Dactylorhiza sibirica]]''
: ''[[Dactylorhiza traunsteineri]]'' - sumpnycklar
: ''[[Dactylorhiza umbrosa]]''
: ''[[Dactylorhiza urvilleana]]''
: ''[[Dactylorhiza urvilleana]]''
: ''[[Dactylorhiza viridis]]'' - grönkulla
: ''[[Dactylorhiza viridis]]'' - grönkulla
|-
!colspan=2|Synonymer
|-
|colspan=2|
: ''<span style="color:grey">D. irenica</span>'' &rarr; [[Dactylorhiza traunsteineri|''D. traunsteineri'' ssp. ''irenica'']]
: ''<span style="color:grey">D. baldshuanica</span>'' &rarr; ''[[Dactylorhiza magna|D. magna]]''
|}
|}


== Hybrider ==
== Några hybrider ==
{|
{|
|style="width: 50%;"  valign="top"|
|style="width: 50%;"  valign="top"|
: ''[[Dactylorhiza × abantiana]]''
: ''[[Dactylorhiza × abantiana]]''
: ''[[Dactylorhiza × aldenii]]''
: ''[[Dactylorhiza × altobracensis]]''
: ''[[Dactylorhiza × altobracensis]]''
: ''[[Dactylorhiza × alutiiqorum]]''
: ''[[Dactylorhiza × alutiiqorum]]''
Rad 84: Rad 66:
: ''[[Dactylorhiza × boluiana]]''
: ''[[Dactylorhiza × boluiana]]''
: ''[[Dactylorhiza × braunii]]''
: ''[[Dactylorhiza × braunii]]''
: ''[[Dactylorhiza × breviceras]]''
: ''[[Dactylorhiza × claudiopolitana]]''
: ''[[Dactylorhiza × claudiopolitana]]''
: ''[[Dactylorhiza × conigera]]''
: ''[[Dactylorhiza × conigera]]''
Rad 94: Rad 75:
: ''[[Dactylorhiza × dubreuilhii]]''
: ''[[Dactylorhiza × dubreuilhii]]''
: ''[[Dactylorhiza × dufftiana]]''
: ''[[Dactylorhiza × dufftiana]]''
: ''[[Dactylorhiza × dufftii]]''
: ''[[Dactylorhiza × erdingeri]]''
: ''[[Dactylorhiza × erdingeri]]''
: ''[[Dactylorhiza × flixensis]]''
: ''[[Dactylorhiza × flixensis]]''
Rad 104: Rad 84:
: ''[[Dactylorhiza × guilhotii]]''
: ''[[Dactylorhiza × guilhotii]]''
: ''[[Dactylorhiza × guillaumeae]]''
: ''[[Dactylorhiza × guillaumeae]]''
|style="width: 50%;"  valign="top"|
: ''[[Dactylorhiza × gustavssonii]]''
: ''[[Dactylorhiza × gustavssonii]]''
: ''[[Dactylorhiza × hallii]]''
: ''[[Dactylorhiza × hallii]]''
: ''[[Dactylorhiza × hochreutinerana]]''
: ''[[Dactylorhiza × influenza]]''
: ''[[Dactylorhiza × influenza]]''
: ''[[Dactylorhiza × insignis]]''
|style="width: 50%;"  valign="top"|
: ''[[Dactylorhiza × jenensis]]''
: ''[[Dactylorhiza × jenensis]]''
: ''[[Dactylorhiza × juennensis]]''
: ''[[Dactylorhiza × juennensis]]''
: ''[[Dactylorhiza × katarana]]''
: ''[[Dactylorhiza × katarana]]''
: ''[[Dactylorhiza × kelleriana]]''
: ''[[Dactylorhiza × kerneriorum]]''
: ''[[Dactylorhiza × kerneriorum]]''
: ''[[Dactylorhiza × kopdagiana]]''
: ''[[Dactylorhiza × latirella]]''
: ''[[Dactylorhiza × lehmannii]]''
: ''[[Dactylorhiza × lehmannii]]''
: ''[[Dactylorhiza × megapolitana]]''
: ''[[Dactylorhiza × megapolitana]]''
: ''[[Dactylorhiza × metsowonensis]]''
: ''[[Dactylorhiza × metsowonensis]]''
: ''[[Dactylorhiza × mixta]]''
: ''[[Dactylorhiza × mixta]]''
: ''[[Dactylorhiza × nevskii]]''
: ''[[Dactylorhiza × ornonensis]]''
: ''[[Dactylorhiza × ornonensis]]''
: ''[[Dactylorhiza × paridaeniana]]''
: ''[[Dactylorhiza × perez-chiscanoi]]''
: ''[[Dactylorhiza × perez-chiscanoi]]''
: ''[[Dactylorhiza × pontica]]''
: ''[[Dactylorhiza × renzii]]''
: ''[[Dactylorhiza × rizeana]]''
: ''[[Dactylorhiza × rizeana]]''
: ''[[Dactylorhiza × rombucina]]''
: ''[[Dactylorhiza × rombucina]]''
Rad 133: Rad 104:
: ''[[Dactylorhiza × sivasiana]]''
: ''[[Dactylorhiza × sivasiana]]''
: ''[[Dactylorhiza × sooi]]''
: ''[[Dactylorhiza × sooi]]''
: ''[[Dactylorhiza × souflikensis]]''
: ''[[Dactylorhiza × stagni-novi]]''
: ''[[Dactylorhiza × szaboiana]]''
: ''[[Dactylorhiza × szaboiana]]''
: ''[[Dactylorhiza × transiens]]''
: ''[[Dactylorhiza × transiens]]''
: ''[[Dactylorhiza × turkestanica]]''
: ''[[Dactylorhiza × vallis-peenae]]''
: ''[[Dactylorhiza × vallis-peenae]]''
: ''[[Dactylorhiza × venusta]]''
: ''[[Dactylorhiza × venusta]]''
Rad 144: Rad 112:
: ''[[Dactylorhiza × vogtiana]]''
: ''[[Dactylorhiza × vogtiana]]''
: ''[[Dactylorhiza × vorasica]]''
: ''[[Dactylorhiza × vorasica]]''
: ''[[Dactylorhiza × weissenbachiana]]''
|}
|}
== Synonymer ==
* ''Coeloglossum'' <small>Hartm. 1820</small>
* ''Dactylorchis'' <small>(Klinge) Verm. 1947</small>
* ''Entaticus'' <small>Gray 1822</small>
* ''Satorkis'' <small>Thouars 1809</small>
* ''Satyrium'' <small>L. 1753</small>


== Referenser ==
== Referenser ==
<small>
<small>
* {{Bokref/Mab}}
* {{Bokref/Mab}}
* {{Kew|pers=R.Govaerts, P.Bernet, K.Kratochvil, G.Gerlach, G.Carr, P.Alrich, A.M.Pridgeon, J.Pfahl, M.A.Campacci, D.Holland Baptista, H.Tigges, J.Shaw, P.Cribb, Alex George, K.Kreuz, J.Wood|fam=Orchidaceae|dat=2016-01-05}}
* {{POWO|2022-10-15}}
* {{IPNIref|year=2022|dat=2022-10-15}}
* {{SKUD|13520|handnyckelsläktet}}
* {{SKUD|13520|handnyckelsläktet}}
* {{Nordens kärlväxter}}
</small>
</small>
[[Kategori:Orchidaceae]]
[[Kategori:Orchidaceae]]
[[Kategori:Orchidinae]]
[[Kategori:Orchidinae]]
[[Kategori:Växtsläkten]]
[[Kategori:Växtsläkten]]
[[Kategori:Växtsläkten i Europa]]
[[Kategori:Växtsläkten i norra Europa]]
[[Kategori:Växtsläkten i norra Europa]]
[[Kategori:Växtsläkten i Danmark]]
[[Kategori:Växtsläkten i Danmark]]
Rad 201: Rad 174:
[[Kategori:Växtsläkten i nordvästeuropeiska Ryssland]]
[[Kategori:Växtsläkten i nordvästeuropeiska Ryssland]]
[[Kategori:Växtsläkten i Ukraina]]
[[Kategori:Växtsläkten i Ukraina]]
[[Kategori:Växtsläkten i Afrika]]
[[Kategori:Växtsläkten i norra Afrika]]
[[Kategori:Växtsläkten i norra Afrika]]
[[Kategori:Växtsläkten i Algeriet]]
[[Kategori:Växtsläkten i Algeriet]]
Rad 208: Rad 180:
[[Kategori:Växtsläkten i Makaronesien]]
[[Kategori:Växtsläkten i Makaronesien]]
[[Kategori:Växtsläkten på Madeira]]
[[Kategori:Växtsläkten på Madeira]]
[[Kategori:Växtsläkten i Asien]]
[[Kategori:Växtsläkten i Sibirien]]
[[Kategori:Växtsläkten i Sibirien]]
[[Kategori:Växtsläkten i Altaj]]
[[Kategori:Växtsläkten i Altaj]]
Rad 263: Rad 234:
[[Kategori:Växtsläkten i Pakistan]]
[[Kategori:Växtsläkten i Pakistan]]
[[Kategori:Växtsläkten i västra Himalaya]]
[[Kategori:Växtsläkten i västra Himalaya]]
[[Kategori:Växtsläkten i Nordamerika]]
[[Kategori:Växtsläkten i subarktiska Amerika]]
[[Kategori:Växtsläkten i subarktiska Amerika]]
[[Kategori:Växtsläkten på Aleuterna]]
[[Kategori:Växtsläkten på Aleuterna]]
Rad 275: Rad 245:
[[Kategori:Växtsläkten i Saskatchewan]]
[[Kategori:Växtsläkten i Saskatchewan]]
[[Kategori:Växtsläkten i östra Kanada]]
[[Kategori:Växtsläkten i östra Kanada]]
[[Kategori:Växtsläkten i Labrador]]
[[Kategori:Växtsläkten i New Brunswick]]
[[Kategori:Växtsläkten i New Brunswick]]
[[Kategori:Växtsläkten i Newfoundland]]
[[Kategori:Växtsläkten i Newfoundland]]

Nuvarande version från 15 oktober 2022 kl. 11.17

Dactylorhiza
Neck. ex Nevski 1937
Handnyckelsläktet
D. purpurella, strandnycklar
D. purpurella, strandnycklar
Undertribus Orchidinae
Tribus Orchideae
Underfamilj Orchidoideae
Familj Orchidaceae
Ordning Asparagales
Överordning Monocotyledonae
Underklass Angiospermae
Rike Plantae
 

Handnyckelsläktet är omfattar ungefär 30 arter av orkidéer. Några av arterna korsar sig mycket lätt med varandra och bildar naturliga hybrider. Det förekommer också underarter och varieteter och på grund av hybridiseringen är systematiken i detta släkte komplicerad.

Växterna i släktet är markväxande. De har flikiga rotknölar och blommor i täta samlingar. Utbredningsområdet är i tempererat och subarktiskt klimat på norra halvklotet.

Arter

Dactylorhiza aristata
Dactylorhiza armeniaca
Dactylorhiza cantabrica
Dactylorhiza cyrnea
Dactylorhiza czerniakowskae
Dactylorhiza elata - stora ängsnycklar
Dactylorhiza euxina
Dactylorhiza foliosa - madeiranycklar
Dactylorhiza gervasiana
Dactylorhiza graggeriana
Dactylorhiza hatagirea
Dactylorhiza iberica
Dactylorhiza incarnata - ängsnycklar
Dactylorhiza insularis
Dactylorhiza isculana
Dactylorhiza kafiriana
Dactylorhiza kulikalonica
Dactylorhiza maculata - jungfru Marie nycklar
Dactylorhiza magna
Dactylorhiza majalis - majnycklar
Dactylorhiza phoenissa
Dactylorhiza romana - Romeo och Julia
Dactylorhiza russowii
Dactylorhiza salina
Dactylorhiza sambucina - Adam och Eva
Dactylorhiza sibirica
Dactylorhiza urvilleana
Dactylorhiza viridis - grönkulla

Några hybrider

Dactylorhiza × abantiana
Dactylorhiza × altobracensis
Dactylorhiza × alutiiqorum
Dactylorhiza × aschersoniana
Dactylorhiza × baicalica
Dactylorhiza × balabaniana
Dactylorhiza × bayburtiana
Dactylorhiza × beckeriana
Dactylorhiza × boluiana
Dactylorhiza × braunii
Dactylorhiza × claudiopolitana
Dactylorhiza × conigera
Dactylorhiza × csatoi
Dactylorhiza × daunia
Dactylorhiza × delamainii
Dactylorhiza × dinglensis
Dactylorhiza × drucei
Dactylorhiza × dubreuilhii
Dactylorhiza × dufftiana
Dactylorhiza × erdingeri
Dactylorhiza × flixensis
Dactylorhiza × formosa
Dactylorhiza × fourkensis
Dactylorhiza × gabretana
Dactylorhiza × godferyana
Dactylorhiza × grandis
Dactylorhiza × guilhotii
Dactylorhiza × guillaumeae
Dactylorhiza × gustavssonii
Dactylorhiza × hallii
Dactylorhiza × influenza
Dactylorhiza × jenensis
Dactylorhiza × juennensis
Dactylorhiza × katarana
Dactylorhiza × kerneriorum
Dactylorhiza × lehmannii
Dactylorhiza × megapolitana
Dactylorhiza × metsowonensis
Dactylorhiza × mixta
Dactylorhiza × ornonensis
Dactylorhiza × perez-chiscanoi
Dactylorhiza × rizeana
Dactylorhiza × rombucina
Dactylorhiza × ruppertii
Dactylorhiza × serbica
Dactylorhiza × sivasiana
Dactylorhiza × sooi
Dactylorhiza × szaboiana
Dactylorhiza × transiens
Dactylorhiza × vallis-peenae
Dactylorhiza × venusta
Dactylorhiza × viridella
Dactylorhiza × vitosana
Dactylorhiza × vogtiana
Dactylorhiza × vorasica

Synonymer

  • Coeloglossum Hartm. 1820
  • Dactylorchis (Klinge) Verm. 1947
  • Entaticus Gray 1822
  • Satorkis Thouars 1809
  • Satyrium L. 1753

Referenser

  • Mabberley, D. J.: Mabberley's plant-book: a portable dictionary of plants, their classification and uses, Cambridge University Press, Cambridge, UK 2008 (eng). ISBN 978-0-521-82071-4 (hardback). Libris. 
  • POWO. "Plants of the World Online". Facilitated by the Royal Botanic Gardens, Kew. Published on the Internet; http://www.plantsoftheworldonline.org/ Retrieved 2022-10-15.
  • IPNI (2022). International Plant Names Index. Published on the Internet https://www.ipni.org, The Royal Botanic Gardens, Kew, Harvard University Herbaria & Libraries and Australian National Botanic Gardens. [Retrieved 2022-10-15].
  • SKUD, Svensk kulturväxtdatabas (SLU) - handnyckelsläktet - https://skud.slu.se/nav/taxa - I tryckt form: Aldén, Björn; Ryman, Svengunnar; Hjertson, Mats Våra kulturväxters namn: ursprung och användning. Formas, Stockholm, 2009. ISBN 978-91-540-6026-9